रामेछाप १ असोज । दुर्गेश थापाले गाएको “हामी पनि नाच्नु पर्छ विच्च बिच्चमा” भन्ने वोलको गितमा आउने “हेर बुढि म सँग दाम छैन दाम,नभसी तिजमा काम छैन एउटा फोटो खिच, माछो माछो भ्यागुतो यस्पालिको तिज……” भन्ने गित झै यस्पालीको तिज भएको छ ।
थापाले २०७८ मा लामो समय सम्म देखिएको कोरोना भाइरसका कारण भएको लकडाउनले तिजमा खर्च जुटाउन नसकेका कारण कोरोना जितेर बाच्नपर्ने भएकाले आफ्नी श्रीमतिलाई पोहोरकै सारी झीकेर लगाउन गित मार्फत अनुरोध गरेका छन् । त्यसैगरी भाइको विहेमा लकडाउनका कारण जन्त जान नपाइने बाध्यात्मक अबस्थाको चित्रण गर्दै कोरोना भाइरसले मुलुक आक्रान्त पारेको बर्षको तिज खासै राम्रो नहुने सन्देश थापाले यो गित मार्फत दिएका थिए ।
तर रामेछाप लगायत देश भर यस वर्ष कोरोना नभएपनि तिजको रौनक घट्दै गएको अनुभुति स्थानीयले गरिरहेका छन् । विगतका वर्ष झै यसपालिको तिजमा धेरै रौनकता देखिएन । रामेछापको मन्थलीस्थीत देवकोटा चोकमा भएको तिज विषेश कार्यक्रममा पनि विगतको जस्तो महिलाहरुको उपस्थिति थिएन ।
यो अवसरमा हरेक चोक चोक र मन्दिरमा यस्ता नाचगानका कार्यक्रमहरु हुनु, केहि महिलाहरु घरमै वसेर आफ्ना चेलिबेटिहरु सँग नाचगान गर्नुले पनि महिलाहरुको उपस्थिति कम भएको अनुमान गरिएको छ । त्यति मात्र हैन पहिला पहिला तिजको अघिल्लो दिन दरखाने चलन थियो केहि बर्ष अघि देखि महिना दिन अगाडि बाट दरखाने चलनले पनि महिलाहरु नाँचगान गरेका कारण व्रत बसेको दिन थकित हुने र अरुदिनको जस्तो उर्जा नआउने भएका कारण पनि तिजको दिनको रौनकता घटेको जानकाहरुले बताएका छन् ।
संस्कृति का नाममा बिकृति बढ्नु नेपाली महिलाहरुका लागि निक्कै चुनौति पूर्ण बिषय हो । अझ शहर बासि महिलाहरुत हरेक दिन हुने फरक फरक ठाउको तिज पार्टिमा कपडा फेरी फेरी जाने, एकदिन आफ्नो घरमा साथीभाई वोलाएर रमाइलो गर्ने अति तिजको दर खाने नाममा वाइन, हुस्की,वियर खाने र घर आएर श्रीमानसँग झगडा गर्ने अबस्था पनि देखिन थालेको छ । अनावश्यक पेय पदार्थका कारण साडीमा मिल्ले गरी लगाएको हिल चप्पल होस वा अन्य कुनै खालको जुत्ता होस घर पुग्ने बेलामा बाटैमा हराएर पुगेको अबस्था पनि पाइएको छ ।
सबै नारीहरु मिलेर नेपाली महिलाहरुको महान चार्ड तिज कार्यक्रमलाई भड्कीलो र उछृङखल हुन बाट जोगाउनु पर्ने कुरामा सचेत पुरुषहरु एक भएका छन् । तिजमा नृत्य गर्ने नाममा उछृङखल नृत्यहरुपनि देखिन्छन, जुन घरपरिवारका सबैजना एकै ठाँउमा वसेर हेर्न लाएक हुन्न ।
तीजलाई नारीहरुको पर्वका रुपमा लिनुपर्ने र यसको महत्व जोगाइराख्न भड्किलो बन्न दिनुनहुने , महिनौ देखि दर खाने चलन हटाउनु पर्ने अबस्था देखिएको पत्रकार वद्री प्रसाद घिमिरे ले बताउनुभयो ।
अहिले बिद्यालय विद्यालयमा दर खाने, संघ संस्था र सरकारी कार्यालयहरुमा दर खाने, सरकारी कार्यालयहरुमा दर खाने, विभिन्न पार्टि प्यालेसहरुमा दर खाने, घर घरमा दरखाने गर्नाले दरखाने दिनको उपेक्षा भएको छ । नेपाली शब्दकोषमा दरखाने शब्दको अर्थ खोज्दा ब्रत वस्ने अघिल्लो दिन खाने चिजविज नै दर हो भन्ने कुरा स्प्रस्ट रुपमा लेखिएको छ ,तर यो शब्द को अर्थ ले पनि मेल खाइरहेको छैन । अत अबका तिजहरु माथिको शिर्षक जस्तो हौन मौलिक ,गाउले परिवेश झल्कने खालको गरी मनाउन सबै नेपाली दिदिवहिनीहरुलाई दाजुभाइहरुले अनुरोध गरेका छन् ।
यो बारेमा तपाईको प्रतिकृया